Krótki spacer po naszym kościele.
(Tekst oparty przede wszystkim na publikacji ks. dr. hab. Piotra Góreckiego "Historia parafii św. Franciszka z Asyżu w Zabrzu")
Kościół św. Franciszka był wznoszony w latach 1884-1885, zaś poświęcony przez biskupa wrocławskiego księcia, a późniejszego kardynała Georga Koppa 22.05.1889 r.
Jest budowla neogotycką na planie krzyża łacińskiego; długość wynosi 52 metry, szerokość 17 metrów, wysokość 17 metrów, zaś wierzą zwieńczona iglica główna zakończona krzyżem, w asyście czterech mniejszych wznosi się na wysokość 67 metrów.
Dwa rzędy kolumn (po 3 w każdym) rozdzielają wnętrze na nazwę nawę główną oraz dwie nawy boczne tej samej wysokości.
Nad skrzyżowaniem nawy głównej z transeptem znajduje się wieżyczka z tzw. sygnaturką. Nad przedsionkiem zaś zbudowano wieżę, w której umieszczono dzwony, pierwotnie były to: św. Franciszek z Asyżu, św. Barbara i św. Benedykt Labre (patron ubogich), które w czasie wojny zostały zarekwirowane i przetopione oraz zegar.
Wchodząc do kościoła przechodzimy przez przedsionek, w którym znajduje się krucyfiks, a następnie pod chórem muzycznym, na którym znajdują się mechaniczno-pneumatyczne organy firmy Carla Berschdorfa z Nysy z 35 rejestrami, 2 manuałami i pedałem.
Zaraz za "chórem" na prawej ścianie znajduje się boczny ołtarz z obrazem Jezusa Miłosiernego, zaś z lewej Matki Bożej Częstochowskiej. Na ścianach zewnętrznych zaś znajdują się stacje Drogi Krzyżowej.
Wchodząc dalej widzimy dwa rzędy kolumn, na których umieszczone są figury: pierwsza para to św. Franciszek po lewej oraz św. Antoni Padewski po prawej; następna para to św. Urban oraz św. Barbara; kolejna to św. Piotr oraz św. Paweł; na styku zaś nawy i prezbiterium mamy figury św. Józefa po lewej i Matki Bożej po prawej.
O ostatni filar po lewej stronie oparta jest, stojąca na "jednej nodze" ambona. Na jej balustradzie znajdują się płaskorzeźby (dokładniej relief głęboki) Ojców Kościoła: od lewej św. Hieronima, św. Ambrożego, św. Grzegorza Wielkiego, św. Augustyna. Filar na wysokości kaznodziei ozdobiony jest płaskorzeźbą przedstawiającą tablice przyjaźń. Od spodu baldachim ozdobiony jest przedstawieniem Ducha Św. pod postacią gołębicy. Zaś na baldachimie umieszczona została figura Jezusa Chrystusa dobrego pasterza.
W transepcie znajdują się obrazy Jezusowego Serca oraz Niepokalanego Serca Maryi.
Na styku nawy i prezbiterium widzimy pozostawione dwa fragmenty pięknie wykute balaski.
W prezbiterium znajdujemy najpierw ołtarz "posoborowy" - marmurowy blat z relikwiami, posadowiony na mensie wykonanej ze "złomu marmurowego" obudowanej drewniana dekoracją stylizowana na neogotycką z płaskorzeźbą przedstawiającą Ostatnia wieczerzę z przodu (w antepedium). Motyw ten koresponduje ze scenami umieszczonymi w antepedium ołtarza "przedsoborowego" - trzy ofiary starotestamentalne, będące zapowiedzią Eucharystii: ofiarą Abla i Kaina, spotkanie Abrahama z Melchizedekiem i jego dary oraz ofiara z Izaaka. Obok tabernakulum znajdują się figury aniołów adorujących obecnego Jezusa. W nastawie ołtarzowej umieszczono trzy obrazy: w centralnym miejscu św. Franciszka - patrona kościoła przedstawionego w momencie otrzymania stygmatów; z lewej św. Barbary (patronki górników), z prawej św. Elżbiety Turyńskiej zwanej Węgierską (patronki dzieł miłosierdzia oraz III zakonu franciszkańskiego) oraz cztery figury: od lewej św. Jerzego, św. Jacka Odrowąża (patrona Śląska), św. Franciszka Ksawerego (patrona dzieł misyjnych, żywego wówczas zagadnienia życia Kościoła, jak również posłudzę proboszczowskiego przyjaciela o. Schaffa) albo jak sugeruje inwentarz z 1935 roku św. Piotr Kanizjusz (drugi Apostoł Niemiec), Michała Archanioła (obrońcę Narodu Wybranego oraz nas wierzących).
Dopełnieniem ołtarza są wiąże w oknach prezbiterium: środkowy przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem Jezus, lewy św. Karola Boromeusza i św. Wincentego a Paulo (patronów działających w okolicy żeńskich zgromadzeń zakonnych i patronów dzieł miłosierdzia), prawy św. Józefa (opiekuna kościoła) i św. Jana Chrzciciela (patrona biskupickiej parafii-matki, jak również ówczesnej diecezji wrocławskiej).